Ouders die zich voorbereiden op de zwangerschap, geboorte en de kraamtijd realiseren zich, dat de manier waarop ze hun kind verwachten en ontvangen veel uitmaakt. Misschien is de eerste levensweek wel de belangrijkste van het hele leven!

Meer en meer jonge mensen zoeken naar mogelijkheden om hun leven, inclusief hun opvoeding, modern, spiritueel, inclusief, duurzaam en verantwoord vorm te geven. In hun zoektocht komen ze dan vaak bij de Natuurlijke Kraamzorg terecht. Maar wat houdt Natuurlijke Kraamzorg precies in en wat heeft het te bieden ten opzichte van reguliere kraamzorg? Wij willen je hier graag meer vertellen over onze intenties en de werkwijze.

Waar staan we voor in de Natuurlijke Kraamzorg?

Het uitgangspunt is dat het spirituele aspect van ons menszijn nooit ver weg is, maar ingeweven is in alles van het dagelijkse leven. Het is de kunst om dat te leren zien, want ‘je ziet het pas als je het door hebt’.
Dat begint ermee dat jonge ouders kunnen leven met het besef dat ze het kind dat bij hen komt mogen verwelkomen in hun leven. Dat de mens die zich bij hen meldt al heel veel heeft meegemaakt en wijsheid heeft vergaard. Dat die mens negen maanden de tijd krijgt om al die wijsheid in te bouwen in een menselijk lichaam, dat dan als baby geboren wordt. Wat een wonder! Voor zijn bewustzijn is de verzamelde wijsheid dan vergeten, deze is in het lichaam ‘ingetoverd’,  óntwikkelen als mens betekent onder meer: de meegebrachte wijsheid er weer uit toveren.

Warmte en ritme zijn de twee basisbegrippen in de Natuurlijke Kraamzorg.
Warmte, omdat het de brug is tussen de wereld waar het kind vandaan komt naar onze aardse wereld. Warmte is nodig om idealen te verwezenlijken, om je te ontwikkelen en je werk te kunnen doen.

Ritme omdat het leven alleen ritmisch gezond blijft. Er is een tijd voor waken en voor slapen, voor voeden en verteren, voor contact en op-jezelf-zijn. Ritme versterkt onze gezondheid en weerstand.

Natuurlijk is voor ons dus niet ‘zoals het in de natuur gebeurt’. Natuurlijk betekent voor ons dat we het kind op een vanzelfsprekende manier verwelkomen naar lichaam, ziel en geest. We maken gebruik van de helende en levende krachten uit de natuur. In ons streven het juiste te doen volgen we de natuur van ons menszijn: het vermogen om liefde en moraliteit in vrijheid te ontwikkelen.

Deze visie op geboorte en de begeleiding van het kind in de kraamweek baseren wij op de antroposofie. Dit is een maatschappelijke stroming die geïnspireerd is op het werk van Rudolf Steiner. Het heeft volgens ons alles in huis om moderne mensen te inspireren en de weg te wijzen. Andere werkgebieden die vanuit antroposofie zijn opgezet zijn het Vrijeschool onderwijs, de biologisch-dynamische landbouw en de antroposofische gezondheidszorg. Ook de Triodos Bank is opgericht vanuit deze visie.

Ontstaan

In Amsterdam ontwikkelde Cora Bakker een vorm van kraamzorg, die ze later Natuurlijke Kraamzorg is gaan noemen. Met de mensen die zich bij haar aansloten heeft ze het Amsterdamse collectief gevormd.  In Rotterdam was Maria Bom iets vergelijkbaars aan het ontwikkelen. Er kwam een intercollegiale samenwerking tot stand, waarin de kiem is gelegd voor een nieuw initiatief: de Opleiding Natuurlijke Kraamzorg. Behalve Maria Bom, kraamverzorgende, waren daarbij ook Edith Minnaar, antroposofisch verpleegkundige en Edmond Schoorel, antroposofisch kinderarts betrokken. In 2011 konden we de eerste 16 cursisten ontvangen in Amersfoort. Daarna volgde ieder jaar een nieuwe groep de opleiding. Inmiddels zijn er ruim 200 mensen opgeleid. In 2014 is er een tweede jaar aan de opleiding toegevoegd voor die mensen die zich verder willen verdiepen. In 2016 zijn we verhuisd naar het Helicon-gebouw in Zeist.

Naar een nieuw beroep

Al doende werd duidelijk, dat we bezig waren een nieuw beroep te ontwikkelen: dat van Natuurlijke Kraamverzorgende. De manier van werken en de inspiratie daarvoor bestonden al lang, maar geleidelijk aan kreeg het vorm, contour en structuur. Voor het nieuw geformuleerde beroep was een beroepsprofiel nodig, inclusief kwaliteitseisen, richtlijnen, protocollen, intercollegiale uitwisseling en accreditatie. Die zijn in de afgelopen tien jaar ontwikkeld. Er is nu een beroepsvereniging, een kenniscentrum en een opleidingsinstituut, ingebed in de geaccrediteerde kraamzorg.

Geschoolde waarneming

Het gaat er in de opleiding niet alleen om, vaardigheden te leren zoals een kamille-buikwikkel voor een baby met een onrustige buik, of een kwark-borstkompres voor een moeder met een beginnende borstontsteking. Waar het vooral om gaat is dat de kraamverzorgende leert zien waardoor deze problemen ontstaan. Het gaat, naast het bestrijden van symptomen ook om het opsporen van de oorzaken. Dat proces van waarnemen, samenhangen zien en oplossen kan de kraamverzorgende dan overbrengen aan de ouders. Zo worden ook zij competent in het zien wat hun kind nodig heeft.
Om zover te komen is het noodzakelijk dat de kraamverzorgende zelf een ontwikkeling doormaakt. Ze moet leren om niet alleen protocollair te handelen en opdrachten van anderen uit te voeren, maar om zelf haar waarneming te scholen en haar intuïtie te ontwikkelen om in een bepaalde situatie het goede te doen. Dan kan ze, als de baby een onrustige buik heeft, samen met de ouders op zoek gaan naar de oorzaak daarvan. Het kan zijn dat prikkelreductie of betere warmtezorg de oplossing biedt. In bepaalde gevallen krijgt een kamille-buikwikkel een rol in de aanpak. Of, als de moeder een beginnende borstontsteking heeft, kan ze samen met de moeder onderzoeken waar dat aan ligt. Slechts in bepaalde situaties zal ze een kwark-borstkompres aanbieden om de vochtstuwing in de borst te harmoniseren.
Voor die mensen die verder willen gaan met hun innerlijke ontwikkeling, die hun waarneming verder willen scholen en zelfverzekerder willen worden in hun handelen is er een tweede opleidingsjaar.

Voor de opleiding is antroposofie de bron. Om deel te nemen aan de opleiding of gebruik te maken van Natuurlijke Kraamzorg hoef je niet bekend te zijn met antroposofie. Hetzelfde geldt ook voor ouders die hun kind naar de Vrijeschool laten gaan of hun geld aan de Triodosbank toevertrouwen.

Kwaliteit

De Stichting Natuurlijke Geboortezorg ziet het als zijn taak om een gedegen opleiding aan te bieden aan kraamverzorgende die zich willen specialiseren in de Natuurlijke Kraamzorg. Hij ziet het ook als zijn taak om de kwaliteit van de zorg die geboden wordt door gecertificeerde kraamverzorgende te garanderen. De opleiding en de nascholingen vallen onder de verantwoordelijkheid van de Stichting.
In het antroposofische werkveld van de consultatiebureaus en de ouder- en kindzorg zijn we goed ingebed. Door de accreditatie van de KCKZ, het kwaliteitsinstituut voor de kraamzorg in Nederland, heeft de opleiding een erkende plek in het reguliere veld van de kraamzorg in Nederland

Beschikbaarheid

Op de website van de Natuurlijke Kraamzorg www.natuurlijkekraamzorg.eu kan iedereen vinden welke kraamverzorgende de basisopleiding hebben gevolgd en door de opleiding zijn gecertificeerd. Er zijn zelfstandige Natuurlijke Kraamverzorgenden en er zijn kraambureaus die Natuurlijke Kraamzorg aanbieden, overigens niet altijd door kraamverzorgenden die de opleiding hebben gevolgd. De vraag naar Natuurlijke Kraamzorg is groter dan het aanbod en daardoor is een Natuurlijk Kraamverzorgende niet altijd meer beschikbaar als jij dat nodig hebt. Wees er dus tijdig bij. In een eerste gesprek kan je aftasten of dat wat de organisatie of de kraamverzorgende te bieden heeft aansluit bij jouw wensen. Je kan dan ook vragen of de kraamverzorgende die jou komt bijstaan de opleiding heeft gevolgd.

Toekomst

We zijn trots op wat we bereikt hebben. Fantasieën en strevingen voor de komende jaren hebben we ook. Zoals een kennisinstituut, waarin alles wat er is ontwikkeld behoed en verder ontwikkeld wordt. Maar ook een nauwere samenwerking met alle overige antroposofische zorg voor ouders en kinderen, zodat de Natuurlijke Kraamzorg ter beschikking komt van iedereen die dat zoekt.

Natuurlijke Kraamzorg is een initiatief van de Stichting Natuurlijke Geboortezorg

De Stichting Natuurlijke Geboortezorg, waarvan de Opleiding Natuurlijke Kraamzorg deel uitmaakt, heeft tot doel de zorg voor zwangeren, pasgeborenen en kraamvouwen te verbeteren zonder winstoogmerk.

Literatuur

• De eerste zeven jaren:/  E. Schoorel, 5e druk | gebonden | 268 blz. | € 24,90 | ISBN: 9789062385591.
• Groeiwijzer van nul tot één jaar: Voeding en verzorging/Paulien Bom en Machteld Huber – Zeist: Christofoor
• Kinderspreekuur,  Gezondheid, ziekte, opvoeding, Wolfgang Goebel. Michaela Glöckler, 5e druk | gebonden | 512 blz. | € 35,00 | ISBN: 9789062387700
• Warmte,  Edmond Schoorel, isbn 9789060387146
• Uitwendige therapieën, Wikkels, kompressen en baden. Ina Emous, Sonja van Hees, Katie Willink-Maendel, Mirjam Zonneveld.