Scholing Hechting
Hechting – de eerste verzorging na geboorte
Praktische begeleiding in de eerste uren van moeder en kind
Deze scholing is toegankelijk voor iedereen. Voor certificaathouders NK1 of NK2 maakt hij deel uit van het verplichte nascholingsprogramma. De scholing is gericht op verzorging van de pasgeborene en de kraamvrouw direct na de geboorte, bezien vanuit antroposofisch mensbeeld.
Er worden antroposofische inzichten geboden voor de eerste verzorging na geboorte door middel van een lezing en 2 workshops. Kennismaking met de werking van zintuigindrukken op de hechting tussen moeder en kind, de noodzakelijke warmte, en aandachtvolle hand, de reductie van prikkels, de harmoniserende werking van kamille en omhullende materialen vergroot je vermogen deze in je werk in te zetten. Vaardigheden die zijn getoond en/of besproken: op bed wassen, warmtezorg en omhulling moeder en kind, omgang met uitgesteld afnavelen, verzorging zintuigindrukken als basis voor hechting, verzorging temperatuur. Eigen ervaring met warme verzorging en handwassing versterkt je begrip. Je werkt aan je professionele eerbiedige waarnemende en toegewijde attitude. De gehele scholing is gericht op aandachtvolle ontmoeting tussen kind en ouders dankzij ‘onzichtbare ondersteuning van kraamverzorgende’.
Programma
13.30 Hechting en zintuigontwikkeling
14.15 Pauze
14.30 Workshopronde 1
16.00 Pauze
16.15 Workshop ronde 2
17.45 Eindgesprek
18.00 Afsluiting
Hechting psychologisch en fysiologisch
“Het is gebruikelijk om de hechting te beschrijven vanuit de relatie die een kind aangaat met zijn omgeving. Daarmee wordt de psychologische kant van de gehechtheid beschreven. In de kraamzorg wordt dit verzorgd door het gouden uurtje, werken voor (borst)voeding naar behoefte, huid op huid contact, nabijheid bieden en contact maken.
Er is ook een fysiologische kant, de hechting van het kind aan zichzelf. Deze hechting aan de eigen lichamelijkheid gaat gepaard met de ontwikkeling van de zintuigen. De tastzin vormt hierbij de basis. Met behulp van tastervaringen bouwt een kind zekerheid op dat hij op aarde de beschikking heeft over een eigen fysieke ruimte. Er is een plek op aarde waar niemand anders thuishoort dan hijzelf. Die plek is omsloten door de huid en de ervaringen van de tastzin hebben hem dat duidelijk gemaakt. De grens van de huid is de grens tussen de binnenwereld en de buitenwereld, tussen de fysieke basis van het kind en de rest van de wereld.
Tastzin
In het eerste levensjaar is de tastzin volop in ontwikkeling. Hoe die ontwikkeling verloopt, hangt af van de wijze waarop het kind aangeraakt wordt, gekoesterd, gedragen, uit- en aangekleed. Het hangt af van het materiaal van de kleding, van het materiaal van de lepel, het bekertje, het speelgoed. Ieder goed verlopen tastervaring bevestigt het kind: ik heb op aarde mijn lichaam, ik ben op aarde want ik heb mijn lichaam, het is veilig op aarde, want mijn lichamelijke basis is veilig. Iedere verkeerd gelopen tastervaring ondermijnt het basale veilige gevoel, het besef dat je een veilige plek hebt op aarde. Als een kind schrikt van de aanraking, werkt dat niet goed. Als ouders of verzorgers hun gebaren waarmee ze het kind oppakken niet onder controle hebben – bijvoorbeeld uit haast of ergernis – is dat lastig voor de ontwikkeling van de tastzin en dus ook voor deze eerste fase van de hechting aan het lichaam.” (Schoorel 2014).
Dr. Schoorel is kinderarts en verbonden aan het Kindertherapeuticum. Zeist. Hij werkte mee aan het hechtingsonderzoek Lectoraat Antroposofische Gezondheidszorg. (2006) en was betrokken bij de totstandkoming van het Zorgprogramma Gehechtheidsproblematiek, een antroposofische benadering voor signalering, diagnostiek en behandeling. (2014).
Uitgebreide beschrijving van de inhoud
De Stichting Natuurlijke Geboortezorg ontwikkelt kennis en vaardigheden om de condities in de kraamtijd te optimaliseren voor veilige hechting aan de ouders en aan het eigen lijf. Naast belangrijke kennis over het belang van het gouden uurtje, huid op huid, nabijheid van onverdeelde aandacht voegt de Natuurlijke Kraamzorg nog specifieke kennis en vaardigheden toe. Deze zijn met name gericht op de zintuigontwikkeling van de baby – opdat hij ook hecht aan zichzelf en zijn eigen lijf als veilig gaat ervaren- en verzorging voor de moeder van rust- en warmtecondities. – opdat zij de ruimte weet te maken voor het nieuwe kind, haar eigen plaats als moeder kan gaan innemen, haar lichaam weer langzaam eigen weet te maken. – een stabiele factor wordt.
De aanvullende condities voor veilige hechting zijn uitgewerkt in de vaardigheden
- Verschonen zonder huilen in de Natuurlijke Kraamzorg,
- Benendoek in de Natuurlijke Kraamzorg
- Advisering en gebruik op het gebied van gebruik wol-zijde materialen van biologische herkomst,
- Wasbare luiers, verzorgen met wikkels en kompressen,
- Verzorgen van warmte van de eigen verzorgende handen, bed- of kledingmateriaal en
- Aanpassen van tempo en stemgebruik aan het tempo en contact met de baby
- Gepaste prikkelreductie
- Kamille toiletspoeling ter verzorging schaamstreek
- Bedwassing
Lezing
De middag begint met een lezing van Saskia Barkmeijer. In de lezing wordt besproken welk belang de zintuigontwikkeling voor de hechting van het kind heeft. De eerste tast ervaringen en de eerste periode van wel-of-niet behaaglijk zijn in je lijf blijken verstrekkende invloed te hebben.
Als kraamverzorgenden zijn wij daarbij betrokken. Het doet er toe wat wij doen en wat wij laten.
Wie al eerder les had van Saskia Barkmeijer weet hoe inspirerend en levendig haar lessen zijn.
Aansluitend volg je 2 workshops, vol praktische tips, en aandacht voor de professionele, liefdevolle ingetogen houding.
Workshop 1 Verzorging kraamvrouw na geboorte
- Praktische warmtezorg en omhulling moeder
- Praktische prikkelreductie
- Warmtekompres bij naweeën
- Gebruik buikwikkel
- Hygiënische kamille toiletspoeling
- Op bed wassen – handwassing
- Ondersteunende zelfzorg producten
Workshop 2 Verzorging baby na geboorte
- Prikkelbeheersing voor gezonde zintuigontwikkeling en hechting
- Huid op huid – verlaat afnavelen -drogen en bedekken zonder wrijven
- Verschonen zonder huilen – benendoek
- aankleden – doeken – mutsje – luier
- Zin van zuigbehoefte en pinken zonder valse lucht
- Verzorging temperatuur
Je krijgt
- Hand-out met handleidingen en adviezen.
- Kennis, vaardigheden en inspiratie voor begeleiding in de eerste uren na de geboorte.
- Bewijs van deelname.
- Bijschrijving KCKZ-accreditatiepunten 4
- Bijschrijving NBvNK accreditatie punten 4 (leden KR).
- Tegen extra betaling kun je voor de sterk gereduceerde prijs van € 6,00 het boek: ‘Welkom op aarde‘ bestellen tijdens inschrijven
Wij verwachten van jou
- Bekijken en samenvatten voorbereidende video
- Inbreng eigen casus
- Enthousiaste deelname aan lesmiddag
Uitgangspunt
Scholing en vaardigheden zijn gebaseerd op de antroposofische menskunde volgens Rudolf Steiner. De docenten werken op hun vakgebied vanuit dit perspectief. O.a. uitgewerkt in: Hees, S. van, e.a. (2009), Uitwendige therapieën, Zeist: Christofoor.
De vaardigheden zijn uitwerkingen van kerntaken in het Competentiegebied Vakkundigheid
- Kerntaak: Het bieden van zorg en ondersteuning op basis van het geboortezorgplan;
- Kerntaak: Het bieden van persoonlijke verzorging
- Kerntaak: Het bieden van zorg aan moeder en kind;
- Kerntaak: Het ondersteunen bij het voeren van de regie bij activiteiten van het dagelijks leven (ADL);
Pikler methode
In de vaardigheden wordt aangesloten op de kennis van dokter Emmi Pikler (1902-1984) in Nederland vooral bekend als methode voor kinderopvang, en gebundeld in de Emmi Pikler Stichting Nederland.
Uitgangspunt in de Pikler methode is: “Alle verzorging is communicatie. Verzorgen van de pasgeborenen doe je met onverdeelde aandacht waarna vrije activiteit van de baby zelf volgt. Voor Emmi Pikler betekende preventie niet alleen het voorkomen van ziekten, maar vooral het tot stand brengen van een totaliteit aan harmonische condities welke een gezond leven en gezonde ontwikkeling toestaat.”
Ervaring is de beste leermeester
Derde uitgangspunt: Wij bieden moeder de ervaring van aandachtige verzorging. Bijvoorbeeld door haar met warme handen te verzorgen, haar een kompres aan te bieden ipv een paracetamol, een verzachtende spoeling voor haar gehavende onderkantje, een kruik bij de middagdut, een kopje thee bij het ontwaken. Zo kan zij, dankzij de eigen ervaring van verzorgd worden zich meer inleven in de behoeftes aan fijnzinnige verzorging van haar kind.
Als je meer hierover wilt lezen raden wij de volgende literatuur aan
Welkom op aarde – Erica Gradenwitz – blz 87-101
Gebaren van leven – Annelies Sijsmans – blz 132-133
Samen met je kind op weg – Nicola Fels e.a., blz 72-75
Uit de sterren – De lange weg naar een nieuwe geboorte (2019) – Rudolf Steiner